Trò chơi dân gian không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp trẻ em phát triển thể chất, kỹ năng xã hội và tinh thần đồng đội. Đồng thời, chúng là cầu nối giúp các em hiểu và trân trọng hơn về văn hóa truyền thống. Trong bài viết này, TOPKID sẽ cùng bạn khám phá Top 15 trò chơi dân gian trong trường học dễ chơi nhằm góp phần tạo nên kỷ niệm vui tươi cho các em nhỏ.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
ToggleTrò chơi dân gian là gì?
Trò chơi dân gian là những trò chơi truyền thống được truyền từ đời này sang đời khác mang nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Chúng giúp kết nối người chơi lại với nhau nhằm tạo sự gắn kết và tinh thần đồng đội trong mỗi trò chơi. Người chơi cũng được rèn luyện tính cách nhanh nhẹn và thông minh qua từng cách chơi.
Ý nghĩa của trò chơi dân gian
Trò chơi dân gian không chỉ mang lại niềm vui, sự hứng khởi cho trẻ mà còn giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội. Việc tham gia vào các trò chơi giúp các em trở nên tự tin hơn trong việc tạo dựng, củng cố tình bạn. Qua việc tìm hiểu và tham gia trò chơi, các em có cơ hội được khám phá và hiểu về văn hóa truyền thống. Điều đó tạo cho các em cảm giác tự hào về văn hóa quê hương.
Top 15 trò chơi dân gian cho bé
Dưới đây là top 15 trò chơi dân gian ngày xưa qua nhiều thế hệ mà người lớn chúng ta ai cũng biết. Các bậc phụ huynh và giáo viên có thể áp dụng những trò chơi này cho các bé vui đùa vào những lúc rảnh, giờ ra chơi hay cuối tuần.
Trò chơi Cá sấu lên bờ
Ở trò chơi trò chơi dân gian này, chúng ta sẽ có một người làm Cá sấu và nhiều Người chơi để đuổi bắt nhau. Người chơi phải chạy nhanh lên bờ trước khi bị Cá sấu bắt được. Người chơi sẽ thua và biến thành Cá sấu nếu bị ăn thịt.
Hướng dẫn cách chơi cá sấu lên bờ:
Người chơi sẽ đứng trên bờ và có thể xuống nước để chọc tức Cá sấu. Cá sấu chỉ được di chuyển dưới nước và được phép đuổi bắt Người chơi để ăn thịt. Nếu Cá sấu bắt được người nào thì người đó sẽ thay thế làm Cá sấu.
Trò chơi Banh đũa
Banh đũa là một trong các trò chơi dân gian ngày xưa được biết đến với tên gọi khác là “bóng đũa” hay “chơi chuyền”. Trò chơi chuyền giúp người chơi nhanh tay nhanh mắt.
Cách chơi banh đũa:
Để chơi trò này cần có từ 2 – 5 người chơi và 10 que nhỏ cùng một quả banh. Người chơi sẽ tung quả banh lên không trung và nhặt que trước khi banh chạm đất. Nếu quả banh chạm đất trước khi nhặt hết que, người chơi đó sẽ mất lượt và đổi người chơi khác.
Lưu ý: Số que nhặt sẽ tương ứng với với số thứ tự từng bàn. Khi tung quả banh, người chơi sẽ đọc những câu thơ dân gian vui nhộn.
Bài thơ chơi chuyền:
- Chặng 1: 10 bàn
Bàn 1: Cái mốt, Cái mai, Con trai, cái hến, con nhện, vương tơ, quả mơ, quả mít, chuột chít, lên bàn đôi.
Bàn 2: Đôi tôi, đôi chị, đôi cành thị, đôi cành na, đôi lên ba
Bàn 3: Ba đi ra, ba đi vào, ba cành đào, một lên tư
Bàn 4: Tư ông sư, tư bà vãi, hai lên năm.
Bàn 5: năm con tằm, năm lên sáu
Bàn 6: Sáu của ấu, Bốn lên bảy
Bàn 7: Bảy lá đa, ba lên tám
Bàn 8: Tám quả trám, hai lên chín
Bàn 9: Chín cái cột, một lên mười
Bàn 10: Ngả năm mươi, mười quả đấm, chấm tay vỏ, bỏ tay chuyền
- Chặng 2: chuyền thẻ, gồm 5 bàn
Bàn 1: chuyền chuyền một, một đôi
Bàn 2: chuyền chuyền khoai, hai đôi
Bàn 3: chuyền chuyền cà, ba đôi
Bàn 4: chuyền chuyền từ, tư đôi
Bàn 5: chuyền chuyền tằm, năm đôi, Sang bàn chống
- Chặng 3: chống, gồm 5 bàn
Bàn 1: chống cột, một đôi
Bàn 2: Chống khoai, hai đôi
Bàn 3: chống cà, ba đôi
Bàn 4: chống từ, tư đôi
Bàn 5: Chống tằm, năm đôi
Người chơi có thể chơi chuyền nhiều hơn 3 chặng tùy theo khả năng của mình. Lưu ý các chặng sau sẽ lặp lại bài thơ ở chặng 3. Điểm thắng thua sẽ được tính theo số ván chuyền.
Trò chơi Dung dăng dung dẻ
Dung dăng dung dẻ là một trò chơi thiếu nhi dân gian ở Việt Nam rèn luyện sự nhanh nhẹn và tinh ý cho người chơi. Người chơi phải giành được chỗ ngồi cho mình sau khi hát hết bài thơ. Người chơi sẽ thua nếu không giành được chỗ.
Hướng dẫn cách chơi dung dăng dung dẻ:
Chuẩn bị chỗ ngồi cho tổng số lượng người chơi trừ đi một. Ví dụ: nếu 10 người chơi thì cần chuẩn bị 9 cái ghế. Người chơi sẽ nắm tay nhau thành vòng tròn và đi xung quanh chỗ ngồi. Vừa đi vừa đọc bài thơ Dung dăng dung dẻ. Khi hát xong câu cuối, người chơi nhanh chóng ngồi vào chỗ trống.
Người chơi thua là người không giành được chỗ ngồi và sẽ bị loại. Sau đó bớt đi một chỗ sao cho số ghế luôn ít hơn số người chơi và qua mỗi bàn loại một người. Tiếp tục cho đến khi tìm được người chơi xuất sắc nhất.
Bài thơ dung dăng dung dẻ:
“Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến cửa nhà trời
Lạy cậu lạy mợ
Cho cháu về quê
Cho dê đi học
Cho cóc ở nhà
Cho gà bới bếp
Ù à ù ập ngồi sụp xuống đây”
Xem thêm: Tìm hiểu 9 loại trí thông minh ở trẻ giúp con tìm ra điểm mạnh
Trò chơi U (hay chơi Um)
Trò chơi U là trò chơi dân gian thiếu nhi giúp các bé rèn luyện thể chất và sức bền. Hoạt động này đòi hỏi sức lực thể chất và cần nhiều thời gian để chơi.
Hướng dẫn cách chơi:
Đầu tiên, chọn ra hai đội chơi với số lượng bằng nhau, ở giữa kẻ ranh giới. Khi có hiệu lệnh bắt đầu, người chơi Đội 1 chạy nhanh sang đội đối phương. Sau đó đập tay vào một trong các người chơi của đội bạn rồi quay về sao cho không bị bắt.
Lưu ý vừa chạy vừa kêu “u, u…” liên tục. Nếu bị đứt tiếng “u” sẽ bị đội bạn bắt lại. Người nào bị đập trúng sẽ bị giam lại và đứng sau lưng đối phương. Các thành viên khác theo lượt có thể chạy đến đập tay để giải cứu người chơi về đội. Trò chơi cứ tiếp tục cho đến khi một trong hai đội không còn ai để chơi.
Trò chơi dân gian kéo co
Kéo co là một trò chơi dân gian ngày xưa phổ biến nhất ở Việt Nam, thường xuất hiện trong các lễ hội truyền thống. Trò chơi này thể hiện tinh thần đoàn kết và sức mạnh tập thể của người tham gia.
Hướng dẫn cách chơi kéo co:
Số lượng người chơi sẽ chia thành hai đội bằng nhau và đứng đối diện qua vạch mức ở giữa. Khi có hiệu lệnh bắt đầu, hai đội dùng sức kéo sợi dây có đánh dấu mức đỏ. Đội nào kéo được mức đỏ về phía bên mình đầu tiên sẽ chiến thắng.
Trò chơi dân gian ô ăn quan
Trò chơi ô ăn quan là một trong các trò chơi thiếu nhi dân gian nổi tiếng được biết đến với các tên gọi khác như: Cờ úp, Cờ rô, Quan ập, Quan chòi. Trò chơi này đòi hỏi người chơi phải tính toán khéo léo để đối phương không có cơ hội bắt được nhiều sỏi.
Cách chơi trò chơi dân gian ô ăn quan:
Đầu tiên vẽ một hình chữ nhật, sau đó chia thành 10 ô vuông nhỏ theo chiều dọc và 2 ô quan lớn ở hai đầu hình vòng cung. Mỗi ô quan lớn có một viên sỏi to khác màu để phân biệt hai bên, còn mỗi ô vuông sẽ có 5 viên sỏi nhỏ.
Hai người chơi đứng hai bên, người thứ nhất chọn một ô vuông nhỏ và lấy tất cả các viên sỏi trong ô đó để đi quan. Đi quan là rải từng viên sỏi vào các ô tiếp theo, bao gồm cả ô quan lớn của mình và của đối phương.
Khi rải hết sỏi trong tay, nếu ô cuối cùng không trống thì tiếp tục lấy sỏi trong ô đó để đi quan. Nếu ô cuối cùng trống thì được bắt sỏi trong ô kế bên và thu về phần mình. Đến lượt người thứ hai chơi tương tự. Hai người thay phiên nhau cho đến khi nào ai cũng không thể đi quan nữa. Lúc đó, ai có nhiều sỏi hơn thì thắng.
Trò chơi dân gian bịt mắt bắt dê
Bịt mắt bắt dê là một trong những trò chơi dân gian ngày xưa thường được tổ chức trong các buổi sinh hoạt tập thể. Người đi bắt sẽ bị bịt mắt và đi tìm những người chơi khác cho đến khi bắt được người chơi sẽ được hoán đổi vị trí.
Hướng dẫn cách chơi bịt mắt bắt dê:
Khi bắt đầu chơi, các người chơi đứng thành vòng tròn và nắm tay nhau di chuyển xung quanh người đi bắt. Người đi bắt sẽ bị bịt mắt bằng một chiếc khăn và đi tìm người chơi. Khi bắt được người chơi, người đi bắt phải đoán ra tên của người chơi đó. Nếu đoán đúng, hai người sẽ hoán đổi vị trí cho nhau.
Trò chơi dân gian rồng rắn lên mây
Rồng rắn lên mây là một trong các trò chơi dân gian cho trẻ em phù hợp ở trường để vui chơi với bạn bè.
Hướng dẫn cách chơi rồng rắn lên mây:
Đầu tiên chọn ra một người làm Thầy thuốc. Các người chơi còn lại xếp một hàng dọc làm Rồng rắn, tay nắm vào vạt áo hoặc vai sau của người phía trước. Sau đó, đi thành vòng tròn xung quanh Thầy thuốc, vừa đi vừa đọc bài thơ rồng rắn lên mây.
Bài thơ rồng rắn lên mây:
“Rồng rắn lên mây
Có cây lúc lắc
Hỏi thăm thầy thuốc
Có ở nhà hay không?”
Thầy thuốc đứng một chỗ và trả lời: Thầy thuốc đi vắng!
Rồng rắn tiếp tục đi và đọc bài thơ cho đến khi Thầy thuốc trả lời: Có!
Sau đó, Thầy thuốc sẽ hỏi: “Rồng rắn muốn gì?”
Rồng rắn sẽ trả lời: “Rồng rắn muốn xin thuốc cho con bị ốm”
Thầy thuốc: “Con bị ốm bao nhiêu?”
Rồng rắn: “Con bị ốm một”
Thầy thuốc: “Thuốc không có tác dụng”
Rồng rắn: “Con bị ốm hai”
Thầy thuốc: “Thuốc không có tác dụng”
Rồng rắn: “Con bị ốm ba”
Thầy thuốc: “Thuốc có tác dụng. Cho xin khúc đầu”
Rồng rắn: “Cùng xương cùng xẩu”
Thầy thuốc: “Cho xin khúc giữa”
Rồng rắn: “Cùng máu cùng me”
Thầy thuốc: “Cho xin khúc đuôi”
Rồng rắn: “Tha hồ mà đuổi”
Lúc này, Thầy thuốc sẽ chạy theo bắt người đứng cuối cùng của Rồng rắn. Rồng rắn cố tìm cách ngăn cho Thầy thuốc chạm vào đuôi của mình. Nếu bắt được người cuối cùng sẽ hoán đổi vị trí với Thầy thuốc.
Trò chơi dân gian chi chi chành chành
Chi chi chành chành là một trò chơi dân gian sáng tạo đòi hỏi sự nhanh nhẹn và phản xạ tốt của người chơi. Khi chơi người tham gia cần lưu ý không để bị bắt trúng tay và nếu bị bắt trúng sẽ thua.
Hướng dẫn cách chơi chi chi chành chành:
Đầu tiên chọn ra một người xòe lòng bàn tay, các người chơi khác sẽ đặt ngón tay trỏ vào tay người xòe. Sau đó, người xòe sẽ đọc bài thơ chi chi chành chành. Khi đọc hết bài thơ, người xòe phải nắm tay lại thật nhanh để bắt tay người chơi. Nếu ai bị trúng, người đó sẽ thay thế người xòe.
Bài thơ chi chi chành chành:
“Chi chi chành chành,
Cái đanh thổi lửa,
Con ngựa chết trương,
Ba vương ngũ đế,
Bắt dế đi tìm,
Ù à ù ập.”
Trò chơi dân gian nhảy lò cò
Nhảy lò cò là một trò chơi dân gian thiếu nhi truyền thống không giới hạn người chơi. Nhưng đòi hỏi người chơi phải có sự nhanh nhẹn, khéo léo và khả năng giữ thăng bằng.
Hướng dẫn cách chơi nhảy lò cò:
Đầu tiên, hãy dùng phấn để vẽ các ô vuông trên mặt đất với số lượng từ 8 đến 10 ô và đánh số theo thứ tự. Người chơi sẽ đứng ở vạch xuất phát và ném một viên sỏi vào ô đầu tiên. Sau đó, người chơi nhảy lò cò qua các ô, bắt đầu từ ô số 2, bỏ qua ô có viên sỏi. Khi đến cuối hàng, người chơi xoay người và nhảy ngược về chỗ xuất phát để lấy viên sỏi. Cứ thế, người chơi tiếp tục ném viên sỏi vào ô số 2 và tiếp tục chơi cho đến khi hoàn thành.
Lưu ý: Nếu người chơi ném sỏi không trúng ô, dẫm trúng vạch hoặc mất thăng bằng sẽ mất lượt và người tiếp theo sẽ tiếp tục.
Trò chơi dân gian trốn tìm
Trốn tìm là một trong các trò chơi dân gian thiếu nhi tập thể vui nhộn với một người đi tìm và những người chơi còn lại sẽ trốn. Người đi tìm có nhiệm vụ phải tìm thấy hết tất cả người trốn thì sẽ giành chiến thắng.
Hướng dẫn cách chơi trốn tìm:
Khi bắt đầu trò chơi, người đi tìm sẽ úp mặt vào tường và đếm từ 1 đến 10. Các người chơi còn lại phải nhanh chóng tìm chỗ ẩn náu cho mình, sao cho không bị tìm thấy sẽ là người chiến thắng. Người chơi bị tìm thấy đầu tiên sẽ thua và thay thế người đi tìm ở bàn tiếp theo.
Trò chơi dân gian nu na nu nống
Nu na nu nống là một trò chơi dân gian cho bé phổ biến tại các trường học. Bởi trò chơi mang lại cảm giác vui tươi, gần gũi giữa người chơi.
Hướng dẫn cách chơi nu na nu nống:
Đầu tiên, các em ngồi xuống thành một vòng tròn và duỗi chân ra, sau đó đặt mở hai tay lên chân của mình. Chọn ra một người làm “người đếm” và dùng ngón tay chạm vào từng bàn tay của người chơi, vừa chạm vừa đọc bài thơ. Khi người đếm đọc đến từ cuối cùng, ngón tay của người đếm dừng lại ở bàn tay nào thì người đó sẽ rụt một chân. Sau đó tiếp tục trò chơi cho đến khi còn một chân cuối cùng, người đó sẽ là người thắng.
Bài thơ nu na nu nống:
“Nu na nu nống,
Cái cống nằm trong,
Con ong nằm ngoài,
Củ khoai chấm mật,
Bụt ngồi bụt khóc,
Con cóc nhảy ra,
Con gà ú ụ,
Nhà mụ thổi xôi,
Nhà tôi nấu chè,
Tay xòe chân rụt.”
Trò chơi dân gian cướp cờ
Cướp cờ là một trong các trò chơi dân gian cho trẻ đòi hỏi sự phản ứng nhanh khi chơi. Người chơi có nhiệm vụ phải cướp được cờ của đối thủ và chạy nhanh về đích để giành chiến thắng.
Hướng dẫn cách chơi cướp cờ:
Đầu tiên chia người chơi thành 2 đội bằng nhau, các người chơi sẽ đứng hàng ngang và dưới vạch xuất phát của mỗi đội. Đặt một cây cờ cách 2 đội một khoảng cự ly gần. Quản trò sẽ gán người chơi ở mỗi đội theo thứ tự 1,2,3,4… Người chơi lúc này cần phải nhớ số của mình. Để khi quản trò gọi đến số nào, thì số đó chạy lên để cướp cờ về đội.
Để tăng sự thú vị, quản trò có thể gọi nhiều số cùng lúc chạy lên. Lưu ý trong lúc cướp cờ nếu bị đối phương vỗ vào người thì sẽ thua (nếu chơi 1:1) hoặc bị loại và đợi bắt đầu vào lượt tiếp theo. Đội nào cướp được cờ về đích mà không bị vỗ trúng sẽ là đội chiến thắng.
Trò chơi dân gian lộn cầu vồng
Lộn cầu vồng là trò chơi dân gian mầm non cho các bé được yêu thích nhất bởi cách chơi đơn giản. Trò chơi này có thể chơi từ 2 người trở lên, các người chơi sẽ đứng thành vòng tròn và lộn cầu vồng với nhau.
Hướng dẫn cách chơi lộn cầu vồng:
Các em đứng thành một vòng tròn và nắm tay nhau. Khi bắt đầu tất cả các em nhỏ tham gia sẽ cùng đọc bài thơ ‘Lộn cầu vồng”. Các em có thể vừa di chuyển thành vòng tròn vừa đọc bài thơ. Khi đến từ cuối cùng, các em cùng nắm tay giơ lên cao và lộn ngược ra sau và kết thúc trò chơi. Do cách chơi đơn giản, lộn cầu vồng có thể kết hợp cùng các trò chơi khác như mèo đuổi chuột để tăng tính thú vị.
Bài thơ lộn cầu vồng:
“Lộn cầu vồng,
Nước trong nước chảy,
Có cô mười bảy,
Có chị mười ba,
Hai chị em ta,
Cùng lộn cầu vồng.”
Trò chơi dân gian mèo đuổi chuột
Trò chơi mèo đuổi chuột là một trò chơi dân gian thiếu nhi cho trẻ dễ chơi tại khu vực sân trường. Để chiến thắng ở trò chơi này, người chơi làm Mèo phải bắt được Chuột trước khi Chuột chạy thoát.
Hướng dẫn cách chơi mèo đuổi chuột:
Tất cả người chơi đứng thành vòng tròn, nắm tay nhau và giơ lên cao. Chọn ra hai người làm Mèo và Chuột vào đứng giữa vòng tròn và quay lưng lại với nhau. Khi bắt đầu chơi, mọi người cùng đọc bài thơ Mèo đuổi chuột. Khi đọc đến từ cuối cùng, Chuột nhanh chóng chạy luồn qua các lỗ hổng, Mèo sẽ chạy theo sau dí bắt Chuột.
Lưu ý: Mèo phải chạy theo đúng chỗ Chuột chạy. Để chiến thắng Mèo phải bắt được Chuột trước khi Chuột chạy hết vòng tròn. Mèo sẽ thua nếu chạy sai đường để Chuột chạy thoát.
Bài thơ Mèo đuổi chuột:
“Mời bạn lại đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột luồn lỗ hổng
Chạy thẳng chạy mau
Mèo đuổi theo sau
Chuột cố chạy mau
Trốn đâu cho thoát
Thế rồi chú chuột
Lại đóng vai mèo
Co cẳng chạy theo
Bác mèo hóa chuột”
Xem thêm: Top 10 Trường Mầm Non Quận Tân Bình Uy Tín, Chất Lượng
Kết luận
Trò chơi dân gian không chỉ đơn thuần là những hoạt động giải trí mà còn là cầu nối giữa các thế hệ, giúp trẻ em hiểu và trân trọng những giá trị truyền thống. Qua bài viết này, TOPKID hy vọng rằng các bậc phụ huynh và thầy cô giáo có thể tìm thấy những trò chơi phù hợp để mang đến cho các em những giây phút vui chơi bổ ích. Hãy cùng nhau giữ gìn và phát huy những trò chơi dân gian, để những giá trị đẹp đẽ này luôn được lưu truyền qua từng thế hệ.
Thông tin liên hệ
TOPKID – Phát Triển Trẻ Toàn Diện với Phương châm: CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU
TOPKID tin rằng: “Mỗi trẻ đều là 1 Thiên Tài”
TOPKID hiểu rằng: “Chất lượng học là điều Quý Phụ Huynh và Trung Tâm quan tâm”
TOPKID mong muốn: “Mỗi trẻ đều được phát huy tiềm năng tối đa”
TOPKID mong rằng: “Sự cố gắng của Giáo Viên cùng Quý Phụ Huynh sẽ mang lại kết quả mong muốn”
Liên hệ TOPKID tư vấn miễn phí qua Hotline: 0868.159.179