Nhiều phụ huynh rơi vào tình huống quen thuộc: ngồi cạnh con hàng giờ nhưng con chỉ viết được vài chữ, hoặc vừa mở sách đã ngó nghiêng, chạy đi lấy đồ chơi. Càng nhắc nhở, trẻ càng tỏ ra khó chịu, thậm chí phản kháng. Điều này khiến bố mẹ lo lắng: “Con có vấn đề về học tập không? Làm sao để con tập trung và hứng thú học hơn?”
Thực tế, việc trẻ không chịu học, không tập trung là hiện tượng phổ biến trong độ tuổi 4–10, khi não bộ và kỹ năng tự kiểm soát của trẻ chưa hoàn thiện. Nếu phụ huynh hiểu rõ nguyên nhân – dấu hiệu – giải pháp, việc giúp con yêu thích học tập sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
Trong bài viết này, TOPKID EDUALL sẽ phân tích chi tiết về nguyên nhân vì sao trẻ không chịu học, không tập trung và giải pháp tại nhà phụ huynh có thể áp dụng để giúp con của mình.
Vì sao trẻ thiếu tập trung
Để giải quyết tình trạng trẻ không chịu học, không tập trung, điều đầu tiên phụ huynh cần làm là hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ. Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc trẻ thiếu tập trung là:
Môi trường học tập chưa phù hợp
Trẻ em thường tò mò, hứng thú với mọi thứ xung quanh. Chỉ một tiếng TV, chuông điện thoại hay tiếng gọi từ ngoài cửa cũng đủ để trẻ rời khỏi bài học. Nhiều phụ huynh để con học ngay tại phòng khách – nơi nhiều hoạt động diễn ra – dẫn đến việc trẻ khó duy trì sự tập trung.
Giải pháp: Tạo một góc học tập yên tĩnh, gọn gàng, hạn chế đồ chơi và thiết bị điện tử trong giờ học.
Phương pháp học chưa phù hợp với độ tuổi của trẻ
Trẻ trong độ tuổi mầm non – tiểu học thường học hiệu quả nhất thông qua trải nghiệm, trò chơi, hình ảnh trực quan. Nếu phụ huynh chỉ yêu cầu con “ngồi yên – viết – đọc” trong thời gian dài, trẻ sẽ nhanh chán nản. Theo các giáo án tiền tiểu học, thời lượng học hiệu quả của trẻ chỉ khoảng 20 phút/lần.
Giải pháp: Kết hợp phương pháp học qua chơi, vừa học vừa vận động, dùng hình ảnh minh họa thay vì chỉ đọc chép.
Áp lực từ phụ huynh và kỳ vọng quá cao
Nhiều phụ huynh muốn con “biết đọc, biết viết thật nhanh”, “phải đứng đầu lớp”. Khi con không đạt kỳ vọng, bố mẹ thường trách mắng hoặc so sánh với bạn bè. Điều này tạo tâm lý chống đối, khiến trẻ càng mất tập trung.
Giải pháp: Điều chỉnh kỳ vọng, ghi nhận quá trình tiến bộ từng ngày của con thay vì chỉ tập trung vào kết quả cuối cùng.
Yếu tố phát triển cá nhân, tâm lý và sức khỏe
- Một số trẻ chậm phát triển ngôn ngữ nên khó diễn đạt, dẫn đến thiếu tự tin khi học.
- Thiếu ngủ, dinh dưỡng kém, ít vận động cũng làm giảm khả năng chú ý.
- Trẻ bị lo âu hoặc căng thẳng tâm lý (do bị ép học quá nhiều, do thay đổi môi trường sống) thường không sẵn sàng cho việc học.
Giải pháp: Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, ngủ đủ giấc, xen kẽ vận động và nghỉ ngơi để hỗ trợ khả năng tập trung của trẻ.
Biểu hiện nhận biết trẻ không thể tập trung
Không phải lúc nào trẻ cũng nói ra “con không thích học”. Thay vào đó, bố mẹ cần tinh ý quan sát và theo dõi các hành vi, hoạt động hằng ngày của con. Một số biểu hiện thường gặp:
- Ngồi học không yên: Vừa mở sách vài phút, trẻ đã đứng dậy đi lấy đồ, uống nước hoặc tìm cách rời bàn học.
- Dễ bị phân tâm: Khi học, trẻ thường ngó nghiêng, nghe tiếng động ngoài cửa hoặc nhanh chóng bỏ dở bài tập.
- Quên nhanh kiến thức: Học buổi sáng, buổi tối đã quên; làm bài tập thường sai ở những lỗi cơ bản.
- Chống đối, né tránh việc học: Khi phụ huynh nhắc nhở, trẻ tỏ ra khó chịu, cáu gắt, thậm chí khóc lóc.
- Không hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn: Một bài tập ngắn nhưng trẻ mất gấp đôi, gấp ba thời gian so với dự kiến.
Việc nhận biết sớm những dấu hiệu này giúp phụ huynh chủ động can thiệp kịp thời, tránh để con hình thành thói quen “sợ học – chán học” kéo dài.
Giải pháp dành cho trẻ không thể tập trung
Là người đồng hành cùng hàng trăm phụ huynh và học sinh trong chương trình tiền tiểu học, TOPKID nhận thấy rằng: cách bố mẹ hỗ trợ tại nhà đóng vai trò quan trọng không kém môi trường học ở lớp. Dưới đây là những giải pháp đã được áp dụng thành công:
Thiết lập môi trường học tập lý tưởng
- Không gian học tập cần yên tĩnh, đủ ánh sáng.
- Bàn ghế phù hợp chiều cao, giúp trẻ ngồi đúng tư thế.
- Hạn chế TV, điện thoại, đồ chơi trong lúc học.
Chia nhỏ thời gian học
- Trẻ mầm non – tiểu học chỉ nên học tập trung 15–20 phút, sau đó nghỉ 5 phút rồi tiếp tục.
- Việc “chia nhỏ – lặp lại” giúp não bộ của trẻ tiếp thu hiệu quả mà không bị quá tải.
Biến học thành trò chơi
- Sử dụng thẻ chữ, hình ảnh, đồ vật thật để minh họa từ vựng.
- Kết hợp học với vận động: ví dụ, chơi trò tìm chữ cái trong nhà, ghép chữ thành từ để nhận thưởng.
- Dùng bài hát, vần điệu, thơ ngắn để giúp trẻ ghi nhớ dễ dàng.
Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi
Trẻ tò mò là trẻ đang học. Khi được khuyến khích hỏi và trả lời, trẻ sẽ chủ động hơn, thích thú hơn, từ đó duy trì sự tập trung.
Xây dựng thói quen học tập đều đặn, thường xuyên
- Chọn khung giờ cố định mỗi ngày (ví dụ: 19h – 20h).
- Xen kẽ giữa học và vận động nhẹ (chơi bóng, nhảy, hát).
- Khi lịch học được lặp lại, trẻ sẽ dần hình thành thói quen tốt.
Đồng hành, khen ngợi trẻ thay vì ép buộc
- Thay vì phê bình khi trẻ mắc lỗi, hãy khen ngợi khi trẻ có tiến bộ nhỏ.
- Sự khích lệ tạo ra động lực, giúp trẻ tin rằng việc học là trải nghiệm tích cực chứ không phải áp lực.
Gợi ý bài học ngắn, học qua chơi
Một trong những bí quyết để giúp trẻ tập trung hơn chính là học thông qua hoạt động vui chơi. Phụ huynh có thể thử các gợi ý sau:
Trò chơi “tìm chữ cái”
- Chuẩn bị bảng chữ cái, thẻ chữ hoặc sách truyện.
- Yêu cầu trẻ tìm những chữ vừa học (ví dụ chữ i, u, ư) trong từ hoặc hình ảnh.
- Đây là cách rèn kỹ năng quan sát, tăng khả năng nhận diện chữ.
Kể chuyện và cùng tìm từ khóa
- Bố mẹ kể một câu chuyện ngắn, sau đó yêu cầu trẻ tìm những từ liên quan (ví dụ: từ có chứa chữ “a” hoặc “b”).
- Phương pháp này giúp trẻ vừa luyện nghe, vừa tăng khả năng tập trung và ghi nhớ.
Học vần theo từng giai đoạn
- Bắt đầu từ việc nhận diện âm – chữ cái, sau đó ghép vần, cuối cùng luyện đọc.
- Mỗi buổi chỉ học một phần nhỏ, tránh nhồi nhét.
Luyện viết ngắn gọn – vừa sức
- Áp dụng giáo án luyện chữ 12 buổi, nhưng điều chỉnh khối lượng phù hợp.
- Mỗi ngày chỉ cần tập viết 1–2 chữ, kèm theo trò chơi “đố chữ” để tạo hứng thú.
Trò chơi hỏi – đáp nhanh
- Bố mẹ đưa ra một câu hỏi ngắn, trẻ trả lời xong thì được quyền hỏi lại bố mẹ.
- Hoạt động này vừa rèn phản xạ ngôn ngữ, vừa giữ cho trẻ sự chú ý và tò mò.
Những hoạt động ngắn gọn, thú vị sẽ giúp trẻ cảm thấy học cũng giống như chơi, từ đó tập trung và tự giác hơn.
Kết luận
Trẻ không chịu học, không tập trung thì làm sao? Câu trả lời không nằm ở việc ép trẻ học nhiều hơn, mà ở việc thấu hiểu nguyên nhân – đồng hành cùng con bằng phương pháp đúng. Khi phụ huynh biết cách tạo hứng thú, khuyến khích trẻ học qua chơi và xây dựng môi trường học tập tích cực, trẻ sẽ dần hình thành thói quen tự giác và khả năng tập trung tốt hơn.
Nếu phụ huynh muốn con chuẩn bị hành trang vững vàng trước khi vào lớp 1, hãy tham khảo chương trình Tiền Tiểu Học tại TOPKID EDUALL, thiết kế đặc biệt cho trẻ 4-6 tuổi, kết hợp học tập – vui chơi – phát triển kỹ năng toàn diện.
TÌM HIỂU NGAY LỚP TIỀN TIỂU HỌC – CHUẨN BỊ HÀNH TRANG CHO CON VÀO LỚP 1
Liên hệ bằng Hotline: 84868159179 – Liên hệ qua ZaloOA: :0868.159.179
