Khi trẻ bắt đầu làm quen với màu nước, việc hiểu về bảng pha màu nước và cách pha đúng kỹ thuật là bước quan trọng giúp bé sáng tạo dễ dàng và tự tin hơn. Để bé học hiệu quả, phụ huynh cần nắm rõ màu cơ bản, nguyên tắc pha màu và cách hướng dẫn bé thực hành một cách vui vẻ. Bài viết dưới đây từ TOPKID EDUALL sẽ giúp bạn đồng hành cùng con ngay tại nhà. Cùng xem ngay!
Bảng pha màu nước là gì?
Bảng pha màu nước (palette) là bề mặt chuyên dụng để trộn, thử nghiệm và điều chỉnh màu trước khi đưa lên giấy. Với trẻ em, bảng pha có vai trò quan trọng trong việc:
- Kiểm soát tỷ lệ nước/màu để đạt độ trong hoặc đục mong muốn.
- Tránh làm bẩn giấy do pha trực tiếp.
- Hình thành thói quen làm việc có hệ thống và tư duy khoa học về màu sắc.
Cấu trúc cơ bản của bảng pha màu nước chuẩn bao gồm:
- Các ô chứa màu gốc (primary colors).
- Khu vực trộn tự do (mixing wells) để tạo màu thứ cấp và trung gian.
- Vùng thử màu (test strip) để kiểm tra độ loang và độ bão hòa trước khi vẽ.
Vật liệu phổ biến: nhựa ABS không độc hại, sứ trắng hoặc bảng kim loại tráng men – đều dễ vệ sinh và an toàn cho trẻ.
Các màu cơ bản trong bảng pha màu nước
Theo lý thuyết màu trừ (subtractive color model) áp dụng cho màu nước, chỉ cần 3 màu gốc chính cùng trắng và đen là có thể tạo ra hầu hết các sắc thái cần thiết.
| Màu gốc (Primary) | Tên màu chuẩn (gợi ý thương hiệu) | Vai trò chính | Màu thứ cấp tạo ra khi pha (tỷ lệ 1:1) |
| Đỏ ấm | Cadmium Red Medium hoặc Scarlet | Tạo tông ấm, năng lượng | Cam (với vàng), Tím (với xanh dương) |
| Vàng trung tính | Cadmium Yellow Medium hoặc Lemon Yellow | Tăng độ sáng, tạo tông ấm | Cam (với đỏ), Xanh lá (với xanh dương) |
| Xanh dương lạnh | Ultramarine Blue hoặc Phthalo Blue | Tạo chiều sâu, tông lạnh | Xanh lá (với vàng), Tím (với đỏ) |
| Trắng | Titanium White | Làm nhạt, tạo hiệu ứng pastel | Không pha trực tiếp từ màu khác |
| Đen | Ivory Black hoặc Lamp Black | Tạo bóng đổ, làm tối | Có thể tự pha từ 3 màu gốc bằng nhau |
Lưu ý dành cho trẻ:
- Sử dụng dòng màu nước học sinh không độc hại (AP certified) của Crayola, Pentel, Faber-Castell hoặc Giotto.
- Với trẻ dưới 6 tuổi, nên bắt đầu bằng bộ 6–12 màu để tránh gây rối.
Xem thêm: Lộ trình học vẽ cơ bản cho bé & Dụng cụ cần chuẩn bị khi học
Hướng dẫn cách pha màu nước cơ bản
Quy trình pha màu nước cho trẻ được xây dựng theo nguyên tắc “từ sáng đến tối” và “ít đến nhiều” nhằm kiểm soát tốt độ bão hòa và tránh lãng phí.
Bước chuẩn bị
- Bảng pha màu nước có ít nhất 6 ô trộn.
- Cọ tròn đầu mềm (số 4–8).
- Hai cốc nước sạch (một để rửa cọ, một để pha loãng).
- Khăn giấy hoặc khăn microfiber.
Bảng công thức pha màu nước chuẩn (dễ dạy cho trẻ)
| Màu mong muốn | Công thức pha (tỷ lệ tham khảo) | Cách thực hiện cho trẻ | Ứng dụng thực tế trong tranh trẻ em |
| Cam | Đỏ : Vàng = 1:1 | Nhỏ 1 giọt đỏ → thêm 1 giọt vàng → khuấy đều | Quả cam, hoa hướng dương, mặt trời |
| Xanh lá | Vàng : Xanh dương = 2:1 hoặc 3:1 | Nhiều vàng trước → thêm ít xanh dương | Cây cối, lá, ếch |
| Tím | Đỏ : Xanh dương = 1:1 | Pha đều hai màu → thêm nước để nhạt | Hoa lavender, nho, áo công chúa |
| Nâu | Đỏ + Vàng + Xanh dương (bằng nhau) + ít đen | Pha 3 màu gốc trước → thêm đen để tối | Thân cây, đất, da động vật |
| Hồng phớt | Đỏ + rất nhiều nước + ít trắng | Nhỏ 1 giọt đỏ → thêm 10–15 giọt nước sạch | Hoa anh đào, má hồng |
| Xanh ngọc | Xanh dương + ít vàng + nhiều nước | Xanh dương làm nền → điểm xuyết vàng | Biển, bầu trời |
Nguyên tắc vàng khi hướng dẫn trẻ
- Luôn pha màu sáng trước, thêm màu tối sau.
- Dùng cọ riêng cho từng màu gốc để tránh nhiễm màu.
- Thử màu trên giấy vụn trước khi đưa vào tranh chính.
- Khuyến khích trẻ ghi lại công thức vào sổ tay “Nhật ký màu của con”.
Xem thêm: Tự học vẽ tại nhà cho bé: Lộ trình 30 ngày dạy con siêu dễ
Cách vệ sinh và bảo quản bảng pha màu nước chuẩn
Để bảng pha luôn trong tình trạng tối ưu và kéo dài tuổi thọ:
Vệ sinh ngay sau mỗi buổi học
- Rửa bằng nước ấm 40–45°C + xà phòng trung tính (không dùng chất tẩy mạnh).
- Dùng miếng bọt biển mềm hoặc bàn chải đánh răng cũ để làm sạch các khe.
- Lau khô hoàn toàn bằng khăn microfiber trước khi cất.
Bảo quản lâu dài
- Để nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp (tia UV làm nhựa giòn).
- Với bảng sứ: không chồng chồng nhiều lớp nặng để tránh nứt.
- Thay bảng nhựa học sinh mỗi 12–18 tháng nếu xuất hiện vết xước sâu (dễ bám màu cũ).
Việc hướng dẫn trẻ tự vệ sinh bảng pha sau mỗi buổi học là cách hiệu quả để hình thành ý thức trách nhiệm và thói quen làm việc khoa học.
Tổng kết
Sử dụng bảng pha màu nước đúng cách giúp bé hiểu màu nhanh hơn, tạo màu đẹp hơn và làm quen với hội họa một cách nhẹ nhàng. Chỉ cần nắm rõ màu cơ bản, cách pha và mẹo vệ sinh bảng pha, bé hoàn toàn có thể tự tin sáng tạo mỗi ngày. Nếu phụ huynh muốn con được hướng dẫn bài bản hơn với phương pháp trực quan và lộ trình phù hợp từng độ tuổi, hãy cho bé tham gia lớp vẽ sáng tạo tại TOPKID EDUALL để phát triển kỹ năng hội họa toàn diện.
